knoop een knoop
valreepknoop-knoop

0

inleiding

Al in de oudheid waren knopen bekend, maar die werden toen vooral gebruikt als versiering. Waarschijnlijk omstreeks 1200 ontstond de knoop om kleding te sluiten. Kledingknopen maken was het ambacht van een knopenmaker in zijn werkplaats met draaibank en boren.
Zie bijvoorbeeld de est van Jan Luijken uit 1711 van het ambacht knopenmaker, te zien in de collectie van het Rijksmuseum.

In de vorige eeuw had ons land veel knopenfabrieken. Nu (2023)is er nog maar één kleine fabriek in Deventer. De grote hoeveelheid modellen werden geregistreerd met een nummer in monsterboeken. Hier afgebeeld twee bladen uit een monsterboek van de voormalige knopenfabriek in Nijkerk.
Daaronder afgebeeld houten knopen, met twee en vier gaten, om ze te bevestigen.
Een andere bevestiging is aan een oogje onder de knoop zoals is te zien aan de afbeelding van metalen knopen.

Hoewel de meeste kledingknopen van plastic zijn en automatisch uit persmachines rollen worden er ook nog steeds knopen gemaakt uit oorspronkelijke materialen zoals runderhoorn, galaliet, parelmoer, steennoot en palmhout. Kledingknopen die helemaal zijn geknoopt van koord of veter zijn zeer zeldzaam. Dat is nog steeds volledig handwerk.

De hier boven afgebeelde bolvormige knoop is van paracord. Het model is de bestaande klassieke valreepknoop, maar dan met een speciaal begin om het oogje te maken. Deze knoop is te gebruiken om kleding vast te maken, maar ook als versiering, zoals dat voor 1200 ook werd gedaan.

Voor de uitleg van deze knoop is voor de duidelijkheid rood- en blauw paracord gebruikt. Maar uiteraard is de knoop ook met ander gevlochten koord of veter te maken. Voor dit oefenmodel wordt 3 mm koord gebruikt en is het resultaat een bol van ongeveer 25 mm, maar met dunner materiaal maak je kleinere knopen.

De valreepknoop is een samenstelling uit twee andere klassieke knopen, de schildknoop en daarop de kruisknoop, die daarna worden verdubbeld. Maar dat wordt in de volgende pagina´s uitgelegd. Een verkorte uitleg vind je in de handleiding, die je kunt downloaden.

© theo